TS. Trương Hồng
Tiêu được trồng bằng hom thân hoặc hom lươn. Do đặc tính về phân cành ngang/cành ác của cây tiêu khác nhau khi trồng bằng hom thân và hom lươn nên kỹ thuật tạo tán cho cây tiêu cũng khác nhau.
Cây tiêu được trồng bằng hom thân sẽ phân cành/ra cành ác cùng với tốc độ tăng chiều cao. Như vậy, cành ác cây tiêu phân bố từ dưới gốc lên ngọn, bộ tán cây tiêu sẽ rất đồng đều và khả năng cho năng suất sớm hơn so với cây tiêu trồng từ hom lươn.
Cây tiêu trồng bằng hom lươn chỉ có khả năng phân cành quả/ra cành ác ở độ cao khoảng từ 1,2 – 1,5 m từ mặt đất. Nếu không đôn thân/dây tiêu thì sẽ có khoảng trồng từ gốc tiêu đến vị trí phân cành ác rất cao, do vậy năng suất tiêu sẽ thấp. Để tạo bộ tán cây tiêu cân đối, phân bố đều cành ác và đạt được năng suất cao, ổn định thì phải tiến hành đôn thân. Thông thường trồng tiêu bằng hom lươn thì thời gian cho quả sẽ muộn hơn so với tiêu trồng bằng hom thân khoảng 1 đến 1,5 năm tùy điều kiện canh tác của từng nông hộ, tuy nhiên tính bền vững cũng như tuổi thọ của vườn tiêu trồng bằng hom lươn cao hơn so với trồng bằng hom thân.
Kỹ thuật đôn thân tiêu như sau:
– Từ 2 bầu tiêu hom lươn (thường trồng 2 bầu/hố) chỉ để lại từ 3 – 5 dây sinh trưởng khỏe buộc vào trụ, cắt bỏ các dây yếu. Chú ý buộc dây tiêu vào trụ cẩn thận để cho đốt nào cũng có rễ bám vào trụ tiêu. Có như vậy các dây thân lươn mới nhanh ra cành quả/cành ác.
– Tiêu trồng bằng hom lươn phải tiến hành đôn dây tiêu sau 12 – 14 tháng sau trồng. Đôn dây tiêu được thực hiện trong mùa mưa vào những ngày thời tiết nắng ráo.
– Sau khi tiêu leo lên trụ được 1,4 – 1,5 m và các dây tiêu đã phát sinh được 2 – 3 cành quả ở ngọn thì tiến hành đôn dây. Lưu ý chỉ khi đã có cành quả mới đôn dây. Gỡ dây xuống một cách từ từ, tránh làm xây xát, gãy dập dây tiêu. Các dây tiêu không mang cành quả thì cắt bỏ không đôn, chỉ đôn các dây có mang cành quả.
– Cắt hết lá ở phần dưới gốc các dây tiêu có mang cành quả. Đào rãnh sâu 15 – 20cm chung quanh trụ tiêu, cách gốc tiêu 25 – 30cm. Chú ý hạn chế làm tổn thương bộ rễ.
– Khoanh vòng phần dây thân đã cắt hết lá vào rãnh đã đào, chừa đoạn ngọn dây có mang lá và cành quả buộc áp vào trụ tiêu.
– Lấp một lớp đất mỏng để giữ cho vòng dây được đôn nằm cố định. Không nên lấp một lúc lớp đất dày kết hợp bón phân chuồng khi vừa đôn dây xuống.
– Sau khi rễ từ đốt của các khoanh dây được đôn nhú ra mới vun gốc và bón phân cho tiêu. Bằng cách đôn dây sẽ tăng được bộ rễ cho cây tiêu, phát sinh thêm dây thân chính và kích thích sự ra cành ác. Số cành ác càng nhiều thì tiềm năng năng suất càng cao.