ThS. Đậu Thế Năm
Bộ môn: Chăn nuôi & Đồng cỏ, Viện KHKT Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên
1. Giới thiệu về cây Chè đại (Trichanthera gigantea).
Cây Chè đại là một cây thức ăn gia súc, gia cầm được nhập vào Việt Nam năm 1993 từ Côlômbia, đây là loại cây dễ trồng thích nghi được với nhiều điều kiện khí hậu và địa hình khác nhau. Cây Chè đại là cây thân bụi, lá to năng suất khá cao (9,7 – 13,5 tấn/ha/lứa cắt), rất giàu protein, khoáng và vitamin. Hiện nay cây Chè đại đã được trồng ở miền Tây Nam bộ, Tây Nguyên và vùng núi phía Bắc nước ta để làm thức ăn cho gia súc, gia cầm và cá. Cây Chè đại có thể trồng thuần hoặc trồng xen. Hàm lượng protein tương đối cao từ 18-21%. Kết quả cho thấy sử dụng cây Chè đại làm thức ăn gia súc, gia cầm đã mang lại hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi.
2. Trồng và chăm sóc cây Chè đại.
2.1. Chuẩn bị đất
Đất trước khi trồng được cày bừa kỹ 1-2 lần cho tơi xốp, san bằng sơ qua tránh gồ ghề, dọn sạch cỏ, rác sau đó mới đánh hố trồng.
2.2. Thời vụ trồng: đối với điều kiện và khí hậu Tây Nguyên nói chung, thích hợp nhất là vào tháng 6 đến tháng 7 dương lịch (trong mùa mưa).
2.3. Đào hố:
– Hố trồng Chè đại đào theo kích thức : dài x rộng x sâu : 25 x 25 x 25 cm.
– Khi đào nên để riêng lớp đất mặt sang 1 bên.
2.4. Phân bón:
* Bón lót: phân chuồng 1kg + 0,1 kg phân vi sinh + 0,1 kg vôi trộn đều với lớp đất mặt cho xuống hố (≥ 1 tháng trước khi trồng).
* Bón thúc
– Lần 1: bón sau khi trồng 1 tháng với lượng phân vi sinh: 0,1kg/gốc.
– Lần 2: cách bón lần 1, 1 tháng với phân NPK: 0,1kg/gốc.
– Lần 3: sau khi cắt lứa thứ nhất (6 tháng sau khi trồng), bón phân Urê 0,1kg/gốc.
2.5. Mật độ và khoảng cách:
– Trồng thuần: khoảng cách trồng: 0,7 x 0,7 m hoặc 1m x 1m (đối với đất đỏ bazan) với mật độ từ 10.000 –20.000 cây/ ha.
– Trồng xen: Có thể trồng xen trong vườn tiêu, cây ăn trái mật độ sễ thấp hơn.
2.6. Cách trồng: Dùng dao rạch 1 đường dọc bầu cây (cây giâm trong bầu) sau đó bỏ túi nilon và cắt bỏ những rễ mọc dài ra khỏi bầu đất sau đó đặt xuống hố và lấp đất lại nén chặt đất xung quanh bầu đất, khi lấp đất nên vun đất tại gốc bằng hoặc thấp hơn một ít nhằm mục đích giữ nước và hạn chế ứ đọng nước tại gốc khi gặp mưa lớn kéo dài. Sau khi trồng cần cắm một cọc nhỏ bên cạnh gốc để cố định cây chống đổ gãy do mưa gió.
Lưu ý:
– Trước khi trộn phân cần rải thêm thuốc chống mối: 2 – 3 g Furadan 3H hoặc Confidor.
– Khi mới trồng nếu gặp trời nắng kéo dài cần tưới nước cho cây với liều lượng mỗi gốc 5 -10 lít nước.
2.7. Chăm sóc và thu hoạch
Chăm sóc:
– Trong thời kỳ cây còn nhỏ làm cỏ dại 1 tháng 1 lần
– Bón phân sau mỗi lần thu hoạch với lượng phân bón 0,1kg Urê/gốc.
Thu hoạch: thời điểm thu hoạch lứa đầu (6 tháng sau trồng) và lứa tiếp theo cách lứa đầu 2-3 tháng, thu hoạch cả lá và cành thứ cấp (để lại 1 mắt sát thân).
Ghi chú:
– Kỹ thuật nhân giống Chè đại (đã giới thiệu kỳ trước trên trang Web của Viện, đăng ngày 16/05/2015).
