TS. Trương Hồng, Nguyễn Vũ Kỳ – WASI
Đánh giá bước đầu vụ Bơ năm 2017 tại Viện rất triển vọng, cụ thể lượng hoa nở ghi nhận được trên vườn thời điểm từ ngày 19/3 – 22/3/2017 là rất lớn, hơn 90 % số cây trổ hoa. Đánh giá năng suất “ước đạt tại vườn 5 ha của Viện là khoảng 15 – 20 tấn/ha”-TS. Trương Hồng.
Đến thời điểm hiện tại tỷ lệ đậu quả rất thấp, lượng hoa rụng rất nhiều, dự báo năng suất chỉ vào khoảng 5-10 tấn/5ha.
Câu hỏi đặt ra ở đây “Tại sao hoa nở đồng loạt nhưng khả năng đậu quả thấp?”
Thời điểm nở hoa ghi nhận được của vườn Bơ Booth 7 tại WASI là từ giữa tháng 3 đến cuối tháng 3 năm 2017, rơi vào thời điểm mùa khô ở Tây Nguyên.
Xét yếu tố sinh lý cây Bơ thì khả năng đậu quả phụ thuộc rất nhiều yếu tố và thời tiết là một trong các yếu tố quyết định đến đậu quả Bơ.
Trong khuôn khổ bài viết tác giả chỉ đánh giá dựa trên các chỉ số thời tiết lượng mưa và độ ẩm ghi nhận được trên vườn Bơ trong giai đoạn ra hoa và thụ phấn.
Vị trí trạm thời tiết với vị trí vườn Bơ Booth 7
1. Chỉ số mưa
Theo dõi các chỉ số thời tiết ghi nhận được có nhiều cơn mưa trái mùa xuất hiện vào thời gian này. Cụ thể có tới 6 cơn mưa từ 0,2 – 1,0 mm rơi vào thời điểm vườn Bơ đang nở hoa, thụ phấn.
Biểu đồ 1: Chỉ số mưa trong tháng 3 tại trạm Imetos_WASI
Như vậy vào thời điểm cây bơ nở hoa tại khu thực nghiệm Viện đã có mưa, tuy lượng mưa không cao, song đã ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn thụ tinh của cây. Hạt phấn của cây bơ bị ẩm, trương phình ra và không tung vào không khí được, nên quá trình thụ phấn, thụ tinh bị ảnh hưởng.
2. Chỉ số độ ẩm
Theo dõi chỉ số độ ẩm trong tháng 3 cho thấy độ ẩm trung bình là 75,4 % cao hơn mức bình quân ở tháng 3 là 70 % (Biểu đồ 2 ). Độ ẩm không khí cũng là yếu tố quan trọng đến quá trình thụ phấn, thụ tinh của cây Bơ. Độ ẩm không khí thích hợp cho quá trình thụ phấn, thụ tinh khoảng từ 65 – 70 %. Độ ẩm không khí trên 75% sẽ ảnh hưởng đến quá trình tung hạt phấn (do hạt phấn bị trương to), và vì vậy ảnh hưởng đến thụ tinh và đậu quả.
Biểu đồ 2: Chỉ số độ ẩm trong tháng 3 tại trạm Imetos_WASI
Các số liệu quan trắc từ trạm thời tiết Imetos – WASI trong tháng 3 cho thấy điều kiện thời tiết không thuận lợi, đặc biệt là mưa trái vụ, tuy lượng nhỏ song đã ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn, thụ tinh của cây bơ không thuận lợi; vì vậy tỷ lệ đậu quả của cây bơ ra hoa trong giai đoạn này rất thấp dẫn đến hiện tượng mất mùa tại diện tích trồng bơ khu vực khu thực nghiệm Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên.